01/31/25

Briefing polityczny CCG - 31.01.25 r.

• Komisja Europejska przedstawiła kompas konkurencyjności. To nie jedna propozycja legislacyjna, ale całe nowe środowisko regulacyjno-finansowo-polityczne, którego elementy będą teraz przygotowywane. To pierwsza duża inicjatywa nowej KE. Kompas, jak wskazuje KE, ma za zadanie „wyznaczyć ścieżkę, dzięki której Europa stanie się miejscem, gdzie powstają, są produkowane i trafiają na rynek przyszłe technologie, usługi oraz ekologiczne produkty, jednocześnie dążąc do bycia pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie”. Komisja przyznaje, że w ciągu ostatnich dwóch dekad Unia Europejska nie nadążała za innymi dużymi gospodarkami ze względu na utrzymującą się lukę we wzroście wydajności. Kompas konkurencyjności opiera się na zaleceniach zawartych w raporcie Maria Draghiego, opublikowanym we wrześniu ubiegłego roku. Draghi w swoim raporcie wskazał trzy kluczowe priorytety na drodze do zwiększenia konkurencyjności UE. Kompas określa z kolei działania, które mają służyć wdrożeniu tych priorytetów. Pierwszym priorytetem jest zamknięcie luki innowacyjnej. Unia chce stworzyć sprzyjające warunki dla młodych innowacyjnych start-upów, wspierać przemysł oparty na tzw. technologiach przełomowych oraz promować upowszechnianie nowych technologii wśród firm – zarówno tych o ugruntowanej pozycji, jak i MŚP. Komisja Europejska ma zaproponować dwie inicjatywy: „Gigafabryki AI” oraz „Zastosowanie AI”. Mają one służyć przyspieszeniu rozwoju technologicznego UE i wdrażaniu sztucznej inteligencji . Drugi priorytet to wspólna mapa drogowa dekarbonizacji i konkurencyjności. W kompasie Komisja Europejska definiuje wysokie i niestabilne ceny energii jako jedno z głównych wyzwań w polityce energetycznej UE. Komisja opracuje także akt w sprawie przyspieszenia dekarbonizacji przemysłu (Industrial Decarbonisation Accelerator Act), który ma przyspieszyć procedury uzyskiwania pozwoleń na sektory będące w trakcie transformacji. Trzeci priorytet to zmniejszenie nadmiernych zależności i zwiększenie bezpieczeństwa. KE przypomina, że Unia ma największą i najszybciej rozwijającą się sieć umów handlowych na świecie, obejmującą 76 krajów. Kompas proponuje nową inicjatywę – tzw. czyste partnerstwa handlowo-inwestycyjne (CITP), które pomogą zabezpieczyć dostawy surowców, czystej energii i niskoemisyjnych technologii z całego świata. Komisja w kompasie przedstawia też pięć filarów wspierających konkurencyjność. Są to uproszczenie unijnych regulacji, obniżenie barier na jednolitym rynku UE (zwłaszcza dla MŚP), finansowe wspieranie konkurencyjności z unijnego budżetu i pozyskiwanie środków na ten cel, promocja umiejętności i tworzenia nowoczesnych miejsc pracy oraz lepsza koordynacja polityki gospodarczej zarówno na szczeblu UE, jak i unijnych krajów. Istotnym elementem nowego planu jest deregulacja. Bruksela zapowiada zmniejszenie o co najmniej 25 proc. obciążeń administracyjnych dla firm i o co najmniej 35 proc. dla małych i średnich przedsiębiorstw. Ta redukcja ma dotyczyć przepisów zrównoważonego rozwoju, należytej staranności (ang. due diligence) i taksonomii. To wszystko obszary dotyczące środowiska i walki ze zmianą klimatu.

• Rząd wycofał się z reformy dotyczącej oskładkowania wszystkich umów cywilnoprawnych, wpisanej do KPO jeszcze przez rząd Mateusza Morawieckiego. Rada Ministrów przyjęła projekt uchwały dotyczącej rewizji KPO. Zamiast tego ma zostać przeprowadzona kompleksowa reforma Państwowej Inspekcji Pracy oraz zwiększenie jej roli. Zmiany mają dotyczyć też bardziej korzystnego naliczanie stażu dla osób zatrudnianych inaczej niż na umowę o pracę, a także usunięcia przymusu oskładkowania wszystkich umów zleceń i o dzieło. Reforma ma "umożliwić znacznie sprawniejsze eliminowanie nieprawidłowości związanych ze stosowaniem umów cywilnoprawnych w sytuacjach noszących znamiona stosunku pracy". Przypomnijmy, że pełne oskładkowanie wszystkich umów cywilnoprawnych obciążyłoby pracodawców i wykonawców kwotą 5 do 7 mld zł.
• PKB Polski wzrósł o 2,9 proc. rok do roku – wynika z pierwszych danych GUS za 2024 r. To odbicie po słabym 2023 roku, kiedy wzrost wyhamował do 0,1 proc. W ubiegłym roku znacząco wzrosła konsumpcja – popyt krajowy zwiększył się o 4,1 proc., podczas gdy w 2023 roku zanotowano spadek o 3,1 proc. Choć wynik PKB za ubiegły rok jest poniżej oczekiwań rządu, który przy okazji ustawy budżetowej spodziewał się wzrostu na poziomie 3–3,1 proc., to przekroczył on oczekiwania rynkowe (2,8 proc.). Według wewnętrznych prognoz Ministerstwa Finansów w 2025 roku możemy spodziewać się wzrostu gospodarczego na poziomie 3,9 proc., co jest wynikiem wyższym od większości prognoz rynkowych.
• Ministerstwo cyfryzacji od  kilku tygodniu otrzymuje sygnały, że Rosja zaczęła zwiększać swój wpływ na Polskie wybory. Jak powiedział wicepremier Krzysztof Gawkowski - Pierwszy raz w historii Rosjanie chcą werbować Polaków, którym będą płacić 3-4 tys. euro za rozpowszechnianie dezinformacji z polskich kont w mediach społecznościowych. W odpowiedzi na zagrożenie ze strony Federacji Rosyjskiej polski rząd ogłosił plan ochrony wyborów w cyberprzestrzeni „Parasol Wyborczy”, w który zaangażowana będzie m.in. ABW i NASK. Działania mają dotyczyć wykrywania dezinformacji i analizowania platform społecznościowych. Ruch w sieci ma być monitorowany w taki sposób, aby nie można było na niego wpływać z zagranicy. W szczególności ma to dotyczyć monitoringu naruszeń ciszy wyborczej oraz wprowadzenia mapowania nielegalnego finansowania kampanii wyborczych, a także wyłapywania kont, które rozprzestrzeniają nielegalne treści. Program ma zostać uruchomiony 3 lutego.
• Dorota Łoboda, szefowa komisji nadzwyczajnej ds. rozpatrzenia projektów aborcyjnych, ogłosiła, że prace nad projektami aborcyjnymi będą czekać na zmianę prezydenta. „Kampania nie jest dobrym momentem na to, byśmy się o to spierali. Nie chcemy, by nasza praca poszła na marne i by prezydent nam to zawetował na ostatniej prostej” – zaznaczyła. W styczniu nadzwyczajna komisja ds. rozpatrzenia projektów aborcyjnych miała się zająć projektem ws. częściowej dekryminalizacji przerywania za zgodą kobiety jej ciąży, a także propozycją Trzeciej Drogi zmierzającą do przywrócenia stanu prawnego sprzed wyroku TK. W lipcu 2024 r. projekt ws. częściowej dekryminalizacji aborcji przepadł w głosowaniu. Zmiany w prawie wsparli parlamentarzyści KO, Lewicy, Polski 2050. Zabrakło jednak kluczowego poparcia PSL. Rafał Trzaskowski, kandydat KO na prezydenta, zadeklarował, że nakłoni Sejm do liberalizacji „średniowiecznej” ustawy antyaborcyjnej, a jeśli to się nie uda, przygotuje własny projekt ustawy w tej sprawie. Z kolei Karol Nawrocki, kandydat PiS, zadeklarował, że nie podpisałby powrotu do kompromisu aborcyjnego sprzed werdyktu Trybunału Konstytucyjnego.
• Rada Ministrów rozpatrzy projekt rozporządzenia o utworzeniu Instytutu Badawczego IDEAS, którego celem jest rozwiązanie kluczowych problemów w badaniach nad sztuczną inteligencją (AI). Wśród najważniejszych wyzwań wskazano brak systemowego podejścia, stabilnego finansowania, lidera instytucjonalnego, ograniczoną współpracę międzynarodową oraz niedobór specjalistów i skutecznych mechanizmów transferu technologii z badań do gospodarki. Instytut skoncentruje się na strategicznych dziedzinach, takich jak AI, widzenie maszynowe, grafika komputerowa i przetwarzanie języka naturalnego. Jego działalność ma zwiększyć potencjał badawczy, rozwinąć kadrę ekspercką i wspierać projekty o przełomowym charakterze. Nadzór nad Instytutem sprawować będą minister ds. informatyzacji i Minister Obrony Narodowej. Wspólny nadzór obu ministrów ma zapewnić synergię w zarządzaniu i rozwoju tej technologii oraz skuteczną realizację priorytetów państwowych. Przyjęcie projektu planowane jest na I kwartał 2025 r.

• 5-7 lutego: kolejne posiedzenie Sejmu 
• 6-7 lutego - wizyta Kolegium Komisarzy UE w Polsce 
• 10 lutego - prezentacja nowej strategii gospodarczej Polski