Nowy rok szkolny już za chwilę. To moment na podsumowanie wrażeń z poprzedniego i wyciągnięcie wniosków na nadchodzący. Zwłaszcza nauka online przyniosła wiele nowych doświadczeń, z których możemy wykorzystać to co najlepsze, aby w przyszłości ten model przyniósł jeszcze więcej korzyści. Z badań wynika, że dla 74% respondentów nauka zdalna jest większym wyzwaniem niż model stacjonarny[1]. Jakie zatem wnioski powinniśmy wyciągnąć z dotychczasowej nauki zdalnej, aby była bardziej efektywna i angażująca dla uczniów oraz była ciekawą alternatywą dla nauczycieli w przekazywaniu wiedzy?
Zmiany wywołane pandemią spowodowały zamieszanie w edukacji stacjonarnej i dotychczas znanych metodach przekazywania wiedzy. Lekcje, wykłady, egzaminy przeniosły się do świata wirtualnego. Nowa sytuacja pokazała, że nauka zdalna jest i może być wzmocnieniem oferty edukacyjnej. Aby była skuteczna i angażująca musi spełniać określone kryteria. Nauczeni doświadczeniem, wiemy nad czym należy pracować, tym bardziej że od edukacji online nie uciekniemy. Aż 79% uczniów i 71% nauczycieli wierzy, że e-learning będzie ważną formą edukacji w najbliższych latach[2]. Umiejętne wykorzystanie nowych technologii umożliwi naukę na zupełnie nowym poziomie niż do tej pory oraz przyniesie korzyści dla całego systemu edukacji.
Ostatnie dwa lata to dla uczniów, nauczycieli, jak i rodziców różne doświadczenia z edukacją zdalną. Mieszane uczucia wokół takiego trybu nauczania ewidentnie pokazują, że wiele w tym aspekcie da się poprawić.
- Nauka online może być skuteczna i przyjemna, jeśli zostaną spełnione określone kryteria. Krótkie zajęcia i niewielkie grupy, aby możliwa była swobodna interakcja między uczestnikami. Nauczyciele z doświadczeniem, którzy z łatwością wykorzystują narzędzia cyfrowe. Kluczowe jest atrakcyjne podejście do tematu i wpasowanie się w zainteresowania uczniów. Widzimy to na przykładzie naszej platformy, gdzie największą popularnością cieszyły się zajęcia o kosmosie czy fotografii. Tematy skrojone pod zainteresowania dzieci to dla nich większa motywacja do aktywnego udziału w lekcjach przez internet - mówi Jan Rudziński, założyciel, pomysłodawca i CEO Tandu, platformy z zajęciami online dla dzieci.
Co zrobić, by nauka online była skuteczna i atrakcyjna? Eksperci Tandu wskazują na 5 kluczowych zasad, dzięki którym edukacja online będzie dobrym doświadczeniem i przyniesie uczniom korzyści:
- Krótkie lekcje - utrzymanie uwagi podczas lekcji online jest wyzwaniem na co wskazuje Raport Przyszłość Edukacji przygotowany przez infuture.institute. Dlatego nie walczmy z tym, tylko dostosujmy długość lekcji do wieku uczniów. Klasyczne podejście, gdzie zajęcia trwają 45 min lub 90 min zamieńmy na 30 min i 60 min. Dobrym przykładem jest Rhode Island School of Design, gdzie wykłady online zostały skrócone (nawet do 15 minut), by poprawić skupienie uczniów i nauczycieli[3]. Takie podejście pozwala utrzymać wysoki poziom koncentracji.
- Małe grupy - to niezbędny element, aby zaangażować uczniów w zajęcia online. W niewielkiej grupie łatwiej dojść do głosu, a prowadzący jest w stanie zapytać wszystkich o zdanie, co często jest niemożliwe w trakcie lekcji stacjonarnych. Mała grupa to też często lepsze rozwiązanie niż lekcja 1 na 1 z nauczycielem. Dochodzi aspekt społeczny, który pozytywnie wpływa na zaangażowanie w zajęcia. - W grupach liczących maksymalnie 12 osób, które spotykają się na zajęciach na Tandu, widzimy największą interakcję - zarówno uczniów z prowadzącym, jak i między uczestnikami. W naszych lekcjach często biorą udział dzieci z różnych miejsc Polski, co dodatkowo pozwala na wymianę doświadczeń i poznanie osób z innych miejscowości i środowisk - mówi Jan Rudziński, CEO Tandu.
- Dużo interakcji - kopiowanie rozwiązań z zajęć stacjonarnych do świata online nie sprawdza się, dlatego zamiast wykładów warto stawiać na interaktywne spotkania i korzystać z dostępnych narzędzi i metod. Nauczyciele mogą przydzielać głos wybranym osobom, co rzadko udaje się wykonać w klasie, wymieniać argumenty w małej grupie czy ćwiczyć pracę zespołową i projektową. Stąd grupa onlineowa to świetne środowisko, aby kształtować takie umiejętności. Wykorzystanie narzędzi online sprzyja interakcjom między uczniami i angażuje ich do działania. Jak wskazują autorzy Raportu Przyszłość edukacji, przekazywanie wiedzy poprzez krótkie formy wideo, animacje, podcasty czy memy pozwala na utrzymanie dynamiki zajęć. Złożone idee można pokazać w bardziej przystępny sposób, który znany jest uczniom z internetu.
- Atrakcyjna tematyka - edukacja online sprawdza się tam gdzie uczeń chce się czegoś nauczyć z własnej woli. Stąd tematyka zajęć powinna być skupiona wokół zainteresowań, pasji czy umiejętności, które dzieci chcą rozwijać. Przykładem może być popularność zajęć na Tandu - największym zainteresowaniem cieszyły się te o podboju kosmosu dla młodszych dzieci czy rozwoju nowych umiejętności jak programowanie, projektowanie graficzne czy fotografia dla nastolatków. Tematyka zajęć online powinna być wciągająca, aby przekazana wiedza została przyswojona.
- Nauczyciel z cyfrowymi kompetencjami - przed wybuchem pandemii aż 85% badanych nauczycieli nie miało żadnych wcześniejszych doświadczeń z nauczaniem zdalnym[4]. Nowa rzeczywistość zweryfikowała na jakim poziomie są kompetencje cyfrowe kadry nauczycielskiej. Biegłość w wykorzystaniu nowych technologii jest kluczowa, aby prowadzone lekcje online były skuteczne. Nie sprawdzą się referaty, wykłady, czy pokazywanie slajdów - to nudzi uczniów i zniechęca. W badaniu zrealizowanym przez Fundację Centrum Cyfrowe, jedynie 19% nauczycieli wskazało narzędzia czy aplikacje, które wykorzystują podczas nauczania zdalnego. To, m.in. Kahoot do tworzenia quizów czy Draw Chat, czyli tablicę online połączoną z czatem.
Tandu opiera swoje merytoryczne założenia i podejście do edukacji online na współpracy z Fundacją “Szkoła z Klasą”, jedną z największych i najbardziej rozpoznawalnych ogólnopolskich organizacji pozarządowych zajmujących się edukacją.
- Jest kilka rzeczy, które warto zachować z doświadczeń zdalnej edukacji, a dzięki zajęciom na platformie Tandu.pl można nawet dalej je rozwijać. Mam tu na myśli przede wszystkim oddawanie odpowiedzialności młodym ludziom za proces uczenia się - możliwość decydowania kiedy, gdzie i jak chcą zdobywać wiedzę. Na zajęciach online w mniejszych grupach łatwiej jest o indywidualne podejście do ucznia i uczennicy i naukę opartą na ich faktycznych potrzebach. I na koniec, co również ważne, lekcje w internecie to czasem szansa na poznanie tematów i nauczycieli, których na co dzień nie mamy okazji spotkać - mówi Michał Szeląg, dyrektor Programowy Fundacji Szkoła z Klasą, która m.in. odpowiada za merytoryczne kształtowanie portalu Tandu.pl.
1.Raport ClickMeeting, Jak oceniamy naukę zdalną po roku pandemii?, marzec 2021.
2. Raport infuture.institute, Przyszłość edukacji. Scenariusze 2046, czerwiec 2021.
3. Raport infuture.institute, Przyszłość edukacji. Scenariusze 2046, czerwiec 2021.
4. Raport Fundacji Centrum Cyfrowe, Edukacja zdalna w czasie pandemii, maj 2020.
Tandu wywodzi się z The Heart, fabryki startupów. Jednym z inwestorów jest Polska Fundacja Przedsiębiorczości, od której spółka pozyskała finansowanie w fazie pre-seed. Umożliwiło to zbudowanie produktu oraz stworzenie mechanizmów operacyjnych i biznesowych niezbędnych do jego sprawnego funkcjonowania. Prezesem i założycielem jest Jan Rudziński – manager doświadczony w obszarze rozwoju innowacji B2C. Doświadczenie zdobywał m.in. w Deloitte Strategy czy Grupie Carlsberg Polska. W The Heart odpowiada za doradztwo strategiczne i budowę spółek.