Rok 2025 to dla polskiej branży retail czas niespotykanej wcześniej dojrzałości i odporności. Ponad trzy czwarte firm planuje w przyszłym roku utrzymanie lub zwiększenie nakładów na IT, przeznaczając na ten cel często powyżej 5 proc. swoich obrotów. Sektor stawia na głęboką cyfrową transformację, a kluczowymi kierunkami inwestycji stają się sztuczna inteligencja, automatyzacja procesów oraz cyberbezpieczeństwo – wynika z najnowszej edycji raportu RetailTech, przygotowanego przez Exorigo-Upos we współpracy z Instytutem Badań i Rozwiązań B2B Keralla Research. W czasach nieustannych zmian przedsiębiorcy coraz śmielej stawiają na technologie, które wzmacniają stabilność operacyjną, strategiczny rozwój i przewagę konkurencyjną.
Żyjemy dziś w świecie permanentnej zmiany, z którą musi mierzyć się także krajowy biznes. Polski handel nie tylko reaguje na bieżące wyzwania, ale coraz lepiej wykorzystuje technologie do wzmacniania konkurencyjności i radzenia sobie z globalną niepewnością.
– Widzimy wyraźny przełom w podejściu firm do ryzyka i odporności biznesowej. Od defensywnych działań związanych z bezpieczeństwem danych, po strategiczne inwestycje w technologie AI czy chmurę i automatyzację – przedsiębiorcy coraz częściej traktują te obszary jako fundament swojego rozwoju. Co ciekawe, obserwujemy też rosnącą świadomość synergii między odpornością operacyjną a innowacyjnością – firmy, które potrafią połączyć oba te elementy, szybciej adaptują się do zmian rynkowych i lepiej odpowiadają na oczekiwania klientów – mówi Grzegorz Rogaliński, CEO Exorigo-Upos.
Bezpieczeństwo i odporność operacyjna w centrum uwagi
Firmy z sektora retail coraz poważniej traktują kwestie bezpieczeństwa. Niemal 85 proc. przedsiębiorstw deklaruje, że aktywnie zabezpiecza się przed cyberatakami, a aż 38 proc. z nich ocenia swój poziom przygotowania jako wysoki. Wdrażają one różnego rodzaju procedury awaryjne i przeprowadzają cykliczne testy odporności. Działania, które do tej pory były domeną sektora finansowego stają się więc dziś koniecznością również w handlu.
Jednocześnie branża nauczyła się lepiej zarządzać ryzykiem geopolitycznym. Prawie 60 proc. firm posiada plan działania na wypadek eskalacji konfliktu zbrojnego, a blisko jedna czwarta deklaruje pełną gotowość operacyjną – to ogromny wzrost świadomości w porównaniu z rokiem ubiegłym, kiedy 40 proc. przedsiębiorstw w ogóle nie uwzględniało takich scenariuszy. Pokazuje to, że biznes aktywnie obserwuje zmieniające się otoczenie, przygotowując się na wypadek zmian i zagrożeń.
Sztuczna inteligencja – katalizator transformacji handlu
W tegorocznej edycji raportu na pierwszy plan wyraźnie wysuwa się sztuczna inteligencja. Podążając za światowym biznesem, firmy traktują ten obszar już nie tylko jako innowację, ale integralny element działalności. Rozwiązania AI są wykorzystywane do automatyzacji procesów, wdrożeń chatbotów i agentów sprzedaży, a także do personalizacji zakupów poprzez pogłębioną analizę danych. Z raportu wynika, że 41 proc. firm traktuje rozwój AI jako inwestycję priorytetową, przy czym wśród największych przedsiębiorców odsetek ten sięga aż 59 proc.
Obok AI branża wskazywała jako trend ostrą walkę cenową i personalizację zakupów, co pokazuje, że firmy z sektora intensywnie pracują nad poprawianiem swojej konkurencyjności, dzięki dostosowaniu działań do oczekiwań klientów.
Rosną inwestycje w relacje z klientem, chmurę i międzynarodową ekspansję
Wśród priorytetowych inwestycji sektor najczęściej wymieniał nowe systemy lojalnościowe (46 proc.), rozwiązania chmurowe (35 proc.) i ekspansję zagraniczną (44 proc.). Zwrot w kierunku utrzymania stałych klientów jest kluczowy przede wszystkim dla MŚP – niemal 50 proc. wskazań w tej grupie. Z kolei najwięksi gracze za priorytetowy uznają rozwój chmury, co może sugerować, że przestaje być ona traktowana wyłącznie jako narzędzie optymalizacji kosztów, stając się istotnym elementem cyfrowej transformacji.
Na znaczeniu zyskuje również handel międzynarodowy. Inwestycje związane z eksportem zostały uznane za priorytetowe przez 44 proc. wszystkich badanych firm i ponad połowę tych największych. W ubiegłym roku na ten obszar wskazywało zaledwie 28 proc. ankietowanych. Zmiana ta pokazuje, że polski sektor retail dojrzewa, a przedsiębiorcy zaczynają postrzegać ekspansję jako kluczowy czynnik wzrostu.
Na uwagę zasługuje również wątek przygotowania przedsiębiorców do Krajowego Systemu e-Faktur. Inwestycja uznawana za kluczową w dwóch poprzednich edycjach badania, dziś zajmuje dopiero 5. miejsce z 38 proc. wskazań, co odzwierciedla etap implementacji tego rozwiązania w polskich firmach.
– Priorytety inwestycyjne ewoluują wraz z dojrzałością biznesową. Dla większych firm technologia staje się sposobem na kształtowanie strategii rozwoju i wzmacnianie pozycji rynkowej, natomiast mniejsze przedsiębiorstwa stopniowo uczą się wykorzystywać nowoczesne narzędzia do zwiększenia efektywności operacyjnej. Innowacyjność, odporność i elastyczność wchodzą w nowy wymiar – stają się elementami kultury organizacyjnej i sposobem na budowanie przewagi konkurencyjnej w całym sektorze – dodaje Grzegorz Rogaliński.
Cyfrowa odporność – nowa waluta handlu
W nadchodzących 12 miesiącach kluczowe znaczenie dla handlu będą miały trzy obszary inwestycji technologicznych: rozwiązania chmurowe (28 proc.), sztuczna inteligencja (27 proc.) i cyberbezpieczeństwo (26 proc). Pomimo optymizmu inwestycyjnego, droga do budowania odporności i cyfrowej transformacji nie jest pozbawiona przeszkód. Wśród najważniejszych wyzwań, z którymi mierzy się branża, przedsiębiorcy wymieniają przede wszystkim wysokie koszty technologii (40 proc.) oraz brak finansowej pomocy zewnętrznej (36 proc.). Niemal co trzeci respondent wskazuje także na chaos prawny i dynamicznie zmieniające się trendy konsumenckie.
– Pomimo barier, polski sektor handlowy przeszedł od reaktywnego do proaktywnego modelu działania, co potwierdza znaczący wzrost liczby firm przeznaczających na IT ponad 5 proc. obrotów. Pokazuje to, że odporność, elastyczność i inwestycje w nowoczesne technologie stają się nową walutą w handlu. Firmy, które łączą dojrzałość operacyjną z odwagą inwestycyjną, nie tylko minimalizują ryzyka, ale wykorzystują okres niepewności jako szansę na budowanie przewagi rynkowej – dodaje Anna Schabikowska, Dyrektorka Marketingu i Doradczyni Zarządu Exorigo-Upos. – Żyjemy w świecie, gdzie jedyną stałą jest zmiana. Polskie firmy udowadniają, że potrafią uczyć się z kryzysów i budować na ich podstawie trwałe fundamenty rozwoju.
Aby jednak przygotować biznes na cyfrową transformację niezbędne są odpowiednie zasoby kadrowe. Kwestie związane z ludźmi, czyli brak dostatecznej wiedzy technologicznej oraz trudności w pozyskiwaniu ekspertów okazują się największym wyzwaniem dla prawie połowy badanych firm. Pokazuje to, że przed sektorem jeszcze długa droga w zakresie budowania kompetencji cyfrowych oraz stworzenia efektywnych ścieżek edukacji i rekrutacji, które pozwolą w pełni wykorzystać potencjał inwestycji w technologie.
O raporcie
Raport powstał na podstawie badania 100 średnich i dużych przedsiębiorstw handlowych w Polsce, których obrót roczny przekracza 100 mln zł. Badanie objęło firmy działające w handlu detalicznym, żywnością, farmaceutykami, kosmetykami, meblami, sprzętem RTV/AGD, odzieżą i obuwiem oraz paliwami.
Pełny raport dostępny jest na stronie.