- Kolegium kardynalskie wybrało na nowego papieża kardynała Roberta Francisa Prevosta. Swój pontyfikat będzie sprawował jako Leon XIV. Biały dym nad Watykanem ukazał się wczoraj o 18.10. Nowy papież to urodzony 14 września 1955 w Chicago augustianin oraz doktor prawa kanonicznego. Robert Francis Prevost wstąpił do zakonu św. Augustyna 2 września 1978. 29 sierpnia 1981 złożył profesję wieczystą, a święcenia otrzymał 19 czerwca 1982 w Rzymie, których udzielił mu arcybiskup Jean Jadot. Jednak zanim wybrał ścieżkę kariery duchownej, jeszcze w 1977 r. obronił licencjat z matematyki na uniwersytecie Villanova. Leon XIV ma za sobą wieloletnie doświadczenie misyjne. Przez wiele lat pełnił posługę w Peru. W ostatnich latach był prefektem dykasterii do spraw biskupów. Był uważany za jednego z papabili, czyli faworytów wśród kardynałów, którzy mieli największą szansę na to, by zostać papieżem. Reprezentuje tzw. ugrupowanie centrowe w Kościele Katolickim.
- Niemcy mają nowy rząd, na czele którego stoi Fridrich Merz. Koalicja partii chadeckich CDU i CSU z socjaldemokracją SPD (piąta taka koalicja w historii RFN) powstała dziesięć tygodni po wyborach do Bundestagu i sześć miesięcy po rozpadzie koalicji SPD, Zielonych i FDP. Merz dopiero w drugim podejściu uzyskał wymaganą większość w Bundestagu. W pierwszym głosowaniu nieoczekiwanie dostał tylko 310 głosów, 18 mniej, niż liczą kluby tworzące koalicję rządową. W drugim głosowaniu kandydata trójpartyjnej koalicji CDU, CSU i SPD w tajnym głosowaniu poparło 325 posłów. Wymagana większość absolutna wynosiła 316 głosów. W CDU Merz należy do skrzydła liberalnego pod względem gospodarczym i konserwatywnego w kwestiach społeczno-politycznych. Jest zwolennikiem obniżenia podatku dochodowego, ograniczenia biurokracji i bardziej elastycznego rynku pracy, co - jego zdaniem - ma pobudzić wzrost gospodarczy. Chce, by Niemcy poszły śladem Francji i stworzyły warunki sprzyjające zakładaniu start-upów. Merz wielokrotnie opowiadał się za ożywieniem współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego, tworzonego przez Niemcy, Polskę i Francję.
- Obniżka składki zdrowotnej dla przedsiębiorców zawetowana przez prezydenta. Decyzja prezydenta został ogłoszona po wtorkowej Radzie Dialogu Społecznego (RDS), podczas której rozmawiano na temat nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Andrzej Duda zaznaczył, że projekt nie został skonsultowany z RDS, co w jego ocenie jest „sytuacją jest nie do przyjęcia”. Do odrzucenia weta prezydenckiego potrzebne jest 3/5 głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, co przy pełnym składzie Sejmu oznacza konieczność uzyskania 276 głosów. Obecna koalicja rządowa (KO – Lewica – Trzecia Droga) dysponuje 241 mandatami. Nie ma więc na to szans, biorąc pod uwagę, że przeciwko temu projektowi od początku była Lewica. Premier Donald Tusk zapowiedział, że po zawetowaniu ustawy, podejmie kolejną próbę obniżenia składki zdrowotnej od firm na 2026 r., jak tylko zostanie wybrany nowy prezydent.
- W środę rano indyjskie rakiety i myśliwce zaatakowały dziewięć wybranych celów nie tylko w kontrolowanym przez Pakistan Kaszmirze, lecz także w samym Pakistanie. Cała operacja nazwana została mianem Sindoor. Tak samo nazywany jest święty czerwony proszek, który najczęściej w postaci kropki na czole kobiety świadczy, iż jest zamężna. Na rozpoczęcie działań przez Indie czekano od chwili ataku terrorystycznego przed dwoma tygodniami. Zginęło wtedy 25 indyjskich turystów oraz ich nepalski przewodnik. Wszystko dzieje się w odległości około 200 km od Islamabadu, stolicy Pakistanu. Zdaniem Delhi celem ataku była wyłącznie „infrastruktura terrorystyczna”. Podkreślano, że atak nie był skierowany przeciwko pakistańskim instalacjom wojskowym, a wszystkie działania były starannie przemyślane i „nie miały charakteru eskalacyjnego”. Zdaniem Pakistanu w czasie operacji Indie stracić miały pięć samolotów, czego nie sposób jednak zweryfikować. Zginąć miało 26 osób po stronie pakistańskiej oraz 10 osób w wyniku ostrzału artyleryjskiego po stronie indyjskiej. Oba kraje stoczyły już cztery wojny, z czego trzy bezpośrednio o Kaszmir. Po wycofaniu się Brytyjczyków po II wojnie światowej muzułmański Kaszmir przypadł Indiom. Wybuchła pierwsza wojna o Kaszmir i w jej wyniku wytyczona została linia demarkacyjna. Oba państwa roszczą sobie dzisiaj pretensje do całego regionu. Po stronie indyjskiej znalazł się obszar o powierzchni 222 tys. km zamieszkany przez 12 mln mieszkańców. Po pakistańskiej stronie znajduje się 85 tys. km kw. byłego księstwa Kaszmiru i około 6 mln ludności.
- Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała w środę o obniżce stóp procentowych. Koszt pieniądza od czwartku pójdzie w dół o 0,50 pkt proc., co oznacza spadek stopy referencyjnej do 5,25 proc. Po decyzji RPP opublikowała komunikat, w którym uzasadnia powody obniżki stóp. "Biorąc pod uwagę napływające informacje, w tym niższą bieżącą i prognozowaną inflację, obniżanie się dynamiki płac oraz słabsze dane o koniunkturze, w ocenie Rady uzasadnione stało się dostosowanie poziomu stóp procentowych NBP" — napisano. Uznano, że kształtowanie się presji popytowej i sytuacji na rynku pracy oraz ceny energii i polityka fiskalna sa czynnikami niepewności. Zdaniem ekonomistów decyzję o obniżkach stóp w maju przypieczętował wstępny odczyt inflacji za kwiecień (spadek do 4,2 proc.), który kolejny miesiąc z rzędu zaskoczył odczytem niższym od prognoz, oraz wyraźnie niższa od projekcji NBP inflacja w całym I kwartale. Wbrew przewidywaniom ekonomistów prezes NBP zapowiedział, że nie należy spodziewać się „cyklu obniżek”.
- W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy Polski 2050 dotyczącego odpolitycznienia i profesjonalizacji rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa. Projekt zakłada m.in.: wprowadzenie otwartych konkursów na członków rad nadzorczych, wymóg posiadania dyplomu MBA i minimum 3-letniego doświadczenia menedżerskiego, wykluczenie z rad osób związanych z partiami politycznymi lub pełniących funkcje publiczne w ostatnich 5 latach, wprowadzenie jawnego rejestru wynagrodzeń, całkowity zakaz wpłat na partie polityczne przez członków rad i zarządów, obecność co najmniej 30% niezależnych ekspertów w radach nadzorczych, wybieranych w transparentnych konkursach. Projekt ma na celu zapewnienie, by państwowe spółki były zarządzane przez fachowców, a nie polityków. Jednak wcześniejsza wersja ustawy została „zamrożona” w komisji sejmowej i obecnie trwa kolejna próba jej procedowania.
- Rząd przygotowuje Program Obrony Ludności. Przygotowany przez MSWiA projekt programu na lata 2025-2026 skupia się na sześciu kierunkach działań. Chodzi m.in. o inwentaryzację i zwiększenie zasobów ochrony ludności i obrony cywilnej, budowę i modernizację schronów, rozwijanie zdolności reagowania na zagrożenia, a także działania mające zapewnić ciągłość funkcjonowania państwa i dostaw w sytuacjach kryzysu i wojny.Projekt przewiduje utworzenie Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej (SBŁP), który zapewni interoperacyjność z systemami ostrzegania i alarmowania. SBŁP ma zapewnić wymianę informacji pomiędzy organami odpowiedzialnymi za zarządzanie kryzysowe, bezpieczeństwo państwa, ochronę porządku publicznego, ratownictwo, ochronę ludności i obronę cywilną.Priorytetem w przekazywaniu przez wojewodów do samorządów środków finansowych mają być budowle ochronne, w tym schrony. W latach 2025-2026 program zakłada przegląd i sprawdzenie obiektów, które potencjalnie spełniają warunki i mogą służyć za obiekty zbiorowej ochrony. W pierwszej kolejności remonty i inwestycje będą nakierowane na obszary objęte Narodowym Programem Odstraszania i Obrony "Tarcza Wschód", ale także na wskazane przez wojewodów miasta i miejsca szczególnego narażenia.Na realizację zadań każdego roku ma być przeznaczone co najmniej 0,3 proc. PKB. Połowa z tej kwoty ma trafić na cele związane z obronnością. Jak podano, wydatki MSWiA i wojewodów, w tym PSP w 2025 r. wyniosą 5,78 mld zł, a w 2026 r. – 5,48 mld zł. Wydatki Rządowego Centrum Bezpieczeństwa w tym i następnym roku wyniosą po 12,6 mln zł. Z kolei wydatki Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w 2025 r. wyniosą 601 mln zł, zaś rok później 662 mln zł. Ministerstwo Zdrowia na ratownictwo medyczne i Lotnicze Pogotowie Ratunkowe w 2025 r. wyda 5,19 mld zł, a w 2026 r. — 5,59 mld zł.
- Rząd przyjął pierwszy pakiet dziewięciu ustaw deregulacyjnych, które mają uprościć życie obywateli i przedsiębiorców. Zmiany obejmują m.in. rozszerzenie funkcjonalności aplikacji mObywatel, obniżenie opłat sądowych oraz wydłużenie czasu na zmianę nazwiska po rozwodzie. Jednym z kluczowych elementów pakietu jest nowelizacja Ordynacji podatkowej, która wprowadza sześciomiesięczne vacatio legis dla projektów ustaw podatkowych zawierających niekorzystne rozwiązania dla podatników. Ma to na celu ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów. Z kolei projekt noweli ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zakłada obniżenie górnej granicy opłaty sądowej od pism w sprawach o prawa majątkowe z 200 tys. zł do 100 tys. zł, co ma ułatwić przedsiębiorcom dochodzenie roszczeń.
- 9 maja - podpisanie traktatu o przyjaźni i współpracy pomiędzy Polską a Francją
- 18 maja - pierwsza tura wyborów prezydenckich
- 20-21 maja - kolejne posiedzenie Sejmu
