Brakuje 1,5 miliona pracowników. Czy Polska wykorzysta potencjał osób z niepełnosprawnościami?

27 listopada 2025

Tylko w tym roku polskim firmom mogło zabraknąć nawet 1,5 miliona pracowników. Jednocześnie około miliona osób z niepełnosprawnościami w wieku produkcyjnym wciąż pozostaje poza rynkiem pracy. Ta dysproporcja ogranicza rozwój przedsiębiorstw i obciąża budżet państwa. Eksperci Sodexo podkreślają, że lukę kadrową można zmniejszyć, angażując osoby, które dziś są poza systemem, a chcą pracować. Jak wykorzystać ten potencjał?

Problem niedoboru pracowników dotyka coraz szerszego spektrum polskiej gospodarki. Trudności w rekrutacji odczuwalne są już nie tylko w branżach high-tech i sektorach wysoko wyspecjalizowanych, ale także w usługach. Przykładem jest gastronomia, gdzie deficyt wykwalifikowanych kucharzy występuje już w blisko 200 lokalizacjach. Nie lepiej prezentuje się sytuacja w facility management – sektorze zatrudniającym około 630 tysięcy osób, w którym firmy coraz częściej wskazują na rosnące trudności w pozyskiwaniu pracowników.

To absurd ekonomiczny i społeczny. Firmy szukają pracowników praktycznie wszędzie, a jednocześnie ogromna część osób z niepełnosprawnościami nadal nie pracuje. Paradoks polega na tym, że to nie jest bariera kompetencyjna, ale systemowa – od dostępności architektonicznej i organizacji stanowisk pracy, po nieuświadomione stereotypy w myśleniu o zatrudnieniu. Ale to również przestrzeń na zmianę.

Anna Stopel, People Development Manager w Sodexo Polska

Ponad 50 organizacji pracuje nad wspólną zmianą

Jedną z najdynamiczniejszych inicjatyw jest powstałe w 2023 roku Partnerstwo Inclu(vi)sion – platforma, która połączyła ponad 50 podmiotów: globalne korporacje (m.in. BNP Paribas, Microsoft, Sodexo, IKEA, Castorama), instytucje publiczne, organizacje pozarządowe i media. Cel jest ambitny, ale policzalny: zwiększyć poziom zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami do 40 proc. w 2030 roku.

60 proc. osób z niepełnosprawnościami ma lekki lub umiarkowany stopień orzeczenia, co oznacza wiele możliwości pracy. Wyzwanie polega na tym, by usunąć bariery blokujące ich aktywność zawodową.

Przemysław Żydok, Prezes Fundacji Aktywizacja i inicjator Partnerstwa

Identyfikacji i promocji dobrych praktyk w tym obszarze ma służyć m.in. III Kongres Inclu(vi)sion, który w tym roku odbędzie się pod hasłem „Tworzymy rynek współ(pracy)”. Wydarzenie składa się z paneli dyskusyjnych, debat z udziałem zarządów i HR, warsztatów oraz sesji Q&A, które odbywać się będą już 3 grudnia, w Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. Równolegle organizowane są II Wirtualne Targi Pracy, które pozwolą pracodawcom spotkać kandydatów gotowych podjąć zatrudnienie. Formuła online umożliwia udział uczestnikom z całej Polski i zagranicy.

Potrzebujemy kompleksowej zmiany: inwestycji w dostępność i ergonomię stanowisk, odświeżenia procesów rekrutacyjnych i odwagi w testowaniu nowych rozwiązań. Firmy, które już dziś to robią, nie tylko rozwiązują własne wyzwania kadrowe, ale również budują efektywny rynek pracy. W biznesie to wyraz społecznej odpowiedzialności, strategiczna przewaga konkurencyjna i właściwy kierunek rozwoju.

Anna Stopel, People Development Manager w Sodexo Polska

Jak zamienić potencjał w etat?

Sodexo Polska to przykład firmy, która aktywizację zawodową traktuje jako proces, a nie pojedynczy projekt. Od blisko 20 lat aktywnie rekrutuje osoby z różnymi niepełnosprawnościami – dziś stanowią one prawie 8 proc. wszystkich pracowników. Firma zatrudnia w różnych branżach, w kilkudziesięciu lokalizacjach w całym kraju, m.in. na stanowiskach pracownika restauracji, w obsłudze biurowej, ale również w roli koordynatorów czy menedżerów.

Pierwszy krok? Przekonać zarządy, że zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami musi być integralną częścią strategii biznesowej, a nie tylko jednorazową inicjatywą. Gdy włączanie traktuje się jak każdy inny proces – z planem, miernikami i wsparciem – efekty są widoczne bardzo szybko.

Anna Stopel, People Development Manager w Sodexo Polska

W Sodexo sprawdził się model zatrudnienia wspomaganego realizowany we współpracy z organizacjami społecznymi. Pracownicy mogą liczyć na wsparcie trenera pracy – od badań lekarskich, przez pierwsze dyżury, po adaptację do nowych obowiązków. Jest to rozwiązanie szczególnie skuteczne w przypadku osób z niepełnosprawnością intelektualną, ale nie tylko.

Uczestnicy Partnerstwa podkreślają, że bez zmian systemowych – np. likwidacji pułapki rentowej i wprowadzenia nowych narzędzi aktywizacji, takich jak bon motywacyjny – trudno będzie przełamać obecny impas.

Potrzebujemy połączenia rozwiązań legislacyjnych, edukacji i praktycznego wsparcia. Ale bez decyzji pracodawców, bez ich gotowości na procesy włączające, nie osiągniemy skali, której polska gospodarka po prostu dziś potrzebuje. Dostępny rynek pracy to szansa na godne, niezależne i samodzielne życie, a przy tym pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy Polski.

Przemysław Żydok, Prezes Fundacji Aktywizacja

O Sodexo

Firma Sodexo, założona w 1966 roku w Marsylii przez Pierre’a Bellona, jest światowym liderem w zakresie dostarczania zrównoważonych usług żywieniowych oraz tworzenia wartościowych doświadczeń w każdym momencie życia – w pracy, podczas leczenia, nauki i wypoczynku.

Grupę Sodexo wyróżnia niezależność oraz fakt, że nadal pozostaje w rękach rodziny założyciela. Fundamentem firmy jest odpowiedzialny, zrównoważony model biznesowy. Dzięki działalności w dwóch obszarach – usługach żywieniowych oraz zarządzaniu nieruchomościami – firma wspiera codzienne wyzwania swoich klientów. Realizując podwójną misję, Sodexo dąży do poprawy jakości życia swoich pracowników i osób, którym świadczy usługi, jednocześnie wywierając pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy, społeczny i środowiskowy w krajach, w których działa. Wzrost i zaangażowanie społeczne idą tu w parze. Celem firmy jest tworzenie lepszej codzienności dla wszystkich – by każdy mógł budować lepsze życie. Sodexo jest notowana w indeksach: CAC Next 20, Bloomberg France 40, CAC SBT 1.5, FTSE 4 Good oraz DJSI. Więcej informacji na: sodexo.com

W Polsce Sodexo od ponad 30 lat jest liderem w dziedzinie kompleksowej obsługi nieruchomości i największą firmą FM o zasięgu ogólnopolskim. Usługi Integrated Facility Management (IFM) świadczy w ponad 200 obiektach. Prowadzi ponad 40 restauracji pracowniczych. Wspiera firmy w zarządzaniu miejscem pracy i tworzeniu bezpiecznej przestrzeni dla pracowników w obiekcie klienta. W portfolio stałych klientów ma wiele ikonicznych brandów z branż m.in.: przemysłowej, FMCG, farmaceutycznej i technologicznej.

Więcej informacji na: sodexo.pl i eatbysodexo.pl