Santander Consumer Bank: 29 proc. Polaków doświadczyło próby wyłudzenia pieniędzy poprzez wiadomość SMS z fałszywym linkiem

Zagrożenia w sieci stale ewoluują – od zaawansowanych technologicznie oszustw po metody socjotechniczne, które mają uśpić czujność internautów i nakłonić ich do wykonania określonych działań, np. kliknięcia w fałszywy link czy przesłania pieniędzy „bliskiej osobie w potrzebie”. Jak pokazuje raport Santander Consumer Banku „Polaków portfel własny: w sieci oszustów”, większość użytkowników Internetu zetknęła się z taką sytuacją osobiście.

Jedynie 35 proc. Polaków przyznaje, że nigdy nie spotkało się z sytuacją, w której ktoś podszywał się pod inną osobę lub instytucję w celu wyłudzenia pieniędzy. Pozostali natomiast doświadczyli różnych metod cyberprzestępczych – 29 proc. otrzymało SMS z podejrzanym linkiem, a 22 proc. zetknęło się z phishingiem, czyli e-mailem podszywającym się np. pod bank, firmę kurierską czy znajomego. Prawie co piąta osoba (18 proc.) odebrała telefon, w którym ktoś wcielał się w rolę zaufanego konsultanta czy członka rodziny. Tyle samo Polaków otrzymało spreparowaną wiadomość poprzez komunikator (np. Messenger), a 15 proc. trafiło na fałszywe strony internetowe. Reklama w sieci, która okazała się próbą oszustwa, dotknęła 13 proc. badanych, a 2 proc. wskazało na inne metody. 

– Zagrożenia w sieci są realnym problemem, zwłaszcza, że przestępcy ciągle udoskonalają swoje działania. Odsetek ankietowanych w wieku 18-49 lat, którzy nie doświadczyli próby oszustwa nie przekracza 30 proc. Wśród seniorów jest to natomiast prawie połowa (48 proc.). Może to być związane z tym, że nie wykorzystują oni technologii w tak wielu aspektach życia, jak młodsze pokolenia. Jeśli chodzi o najbardziej popularne metody oszustw, we wszystkich grupach wiekowych na prowadzenie wysuwają się SMS-y z fałszywym linkiem, ale wśród osób 60+ taki sam odsetek (19 proc.) wskazał również na vishing, czyli telefon, podczas którego przestępca podszywa się pod pracownika z banku, urzędu lub bliską osobę. Na wynik ten może mieć wpływ fakt, że osoby po 60. roku życia często są grupą docelową wyłudzeń tzw. metodą „na wnuczka” – komentuje Marcin Szklarski, Koordynator Ds. Cyberryzyka z Santander Consumer Banku.

Wśród osób, które osobiście spotkały się z próbą oszustwa, 16 proc. przyznaje, że rzeczywiście straciło z tego powodu pieniądze. W przypadku czterech na pięciu ankietowanych próby te zostały udaremnione. Pomimo tak dużej powszechności zagrożeń internetowych, aż 40 proc. uczestników badania, który spotkali się cyberoszustwem, nie podjęło żadnych dalszych działań. Ponad jedna czwarta Polaków (27 proc.) zgłosiła jednak podejrzaną sytuację w swoim banku, a 14 proc. poprosiło o pomoc policję. Do CERT-u, czyli zespołu w strukturach NASK – Państwowego Instytutu Badawczego, który ma na celu reagowanie na incydenty bezpieczeństwa, skierowało się zaledwie 12 proc. ankietowanych. Z pozostałymi instytucjami skontaktowało się 8 proc., a 6 proc. podjęło inne działania. Polacy więc w dużej mierze starają się radzić sobie na własną rękę. Warto jednak pamiętać, że odpowiednie służby mają możliwość nie tylko udaremnić próbę oszustwa, ale także podjąć działania na szerszą skalę, takie jak np. blokowanie fałszywych stron internetowych.

Większość Polaków korzysta z różnych form ochrony przed cyberprzestępstwami. Prawie siedmiu na dziesięciu ankietowanych deklaruje, że chroni się poprzez ignorowanie podejrzanych linków. Na drugim miejscu znalazły się ex aequo programy antywirusowe oraz monitorowanie kont bankowych i historii transakcji – wskazało na nie po 46 proc. respondentów. Dla niemal dwóch na pięciu Polaków (39 proc.) sposobem zabezpieczania się przed cyberoszustwami jest uwierzytelnianie dwuskładnikowe. Niewiele mniej, bo 36 proc. sprawdza poprawność adresów stron internetowych, a 35 proc. regularnie aktualizuje oprogramowanie. Ponad jedna trzecia (34 proc.) używa bezpiecznych sieci Wi-Fi, a blisko trzech na dziesięciu respondentów (29 proc.) blokuje wyskakujące w przeglądarce reklamy i okienka. Z kolei 26 proc. regularnie zmienia swoje hasła, a prawie jedna czwarta (24 proc.) edukuje się na temat najnowszych zagrożeń i metod oszustw internetowych. To pokazuje, że Polacy znają i stosują wiele środków zapobiegawczych, które mają ich uchronić przed cyberprzestępstwami, ale co ciekawe, jedynie 14 proc. tworzy kopie zapasowe ważnych danych. 

– Czasem wystarczy jedno nieprzemyślane kliknięcie w link lub reakcja na pozornie pilną wiadomość, aby narazić się na utratę pieniędzy czy danych osobowych. Dlatego warto zawsze weryfikować źródło wiadomości, korzystać z oficjalnych aplikacji i regularnie sprawdzać historię transakcji. Najważniejsza jest czujność – sama wiedza o zabezpieczeniach nie wystarczy, jeśli nie wdrażamy jej w praktyce. Dobrym przykładem są kopie zapasowe danych: jeśli robimy je regularnie, nie zajmują dużo czasu, a pozwalają uchronić się przed konsekwencjami nawet wtedy, gdy staniemy się ofiarą oszustwa czy ataku hakerskiego – radzi Marcin Szklarski, Koordynator Ds. Cyberryzyka z Santander Consumer Banku.